O Wing Tsun
Swoim pojawieniem Wing Tsun zrewolucjonizował koncepcję tradycyjnych chińskich stylów walki. Tradycyjne style kungfu opierają się na modelowym ruchu kontrataku, by odeprzeć modelowy ruch ataku w wymyślonej sytuacji. Jednakże w sytuacji prawdziwej walki nie jesteś w stanie przewidzieć, w jaki sposób zaatakuje cię przeciwnik, a kiedy juz dochodzi do ataku, nie mozesz stanąć i zacząć zastanawiać się, jak taki atak odeprzeć.
Dlatego Wing Tsun nie skupia się na modelu ataku i kontrataku, tylko na zdolności reakcji i dostosowania się do każdej formy ataku użytej przez przeciwnika. Motto Wing Tsun mówi: “Zmieniaj się wraz ze zmianą przeciwnika.” W związku z tym, jednym z najważniejszych aspektów treningu Wing Tsun jest trening czucia (Chi Sau).
Mamy tylko trzy sekwencje ręczne: podstawowe Siu Nim Tau, średniozaawansowane Chum Kiu i zaawansowane Biu Tze. Ćwiczymy też formę drewnianego manekina Mook Yan Chong i formy długiego kija i noży motylkowych.
Większość czasu jednak poświęcamy ćwicząc z partnerem – trenując techniki samoobrony i reakcji na atak, a na bardziej zaawansowanym poziomie Chi Sau. Chi Sau oznacza lepkie ręce i jest treningiem czucia przy walce w krótkim dystansie. Uczeń stopniowo poznaje sposoby reakcji na ataki pod dowolnym kątem i z dowolnego kierunku tak, iż w końcu obojętne jaki będzie atak i skąd nadejdzie, a ręce i ciało eksperta Wing Tsun będą w stanie automatycznie wykonać optymalną obronę i kontratak, nawet nie widząc nadchodzącego ataku. Chi Sau pozwala wykonanie setek powtórzeń w bardzo krótkim czasie, co bardzo przyśpiesza naukę systemu.
Powstanie i popularyzacja Wing Tsun
Sztuki walki, które miały swój początek w klasztorze Shaolin często obrastają legendami. Nie inaczej jest w przypadku Wing Tsun Kung Fu. Fakty historyczne opisujące powstanie tej sztuki walki mieszają się z przekazami ustnymi, które przez lata mogły zostać przekształcone. Prezentujemy najbardziej prawdopodobny przebieg zdarzeń, który mógł przyczynić się do powstania Wing Tsun Kung Fu,koncepcji nastawionej przede wszystkim na samoobronę.
Burzliwe początki Wing Tsun Kung Fu w klasztorze Shaolin
Twarde zasady nauczania kung fu w klasztorze Shaolin oraz skuteczność takiego przekazywania wiedzy rozsławiła ten ośrodek na całe Chiny. W efekcie, kiedy władze popadły w konflikt z Mandżurami, zaczęły szukać pomocy właśnie u mnichów. Na zlecenie cesarza najbardziej doświadczeni seniorzy klasztoru dostali rozkaz stworzenia nowego, efektywnego sposobu walki, który można by było przyswoić w stosunkowo krótkim czasie (wtedy nauka kompletnego systemu trwała ok. 18 lat). Do tego zadania została wyznaczona trójka doświadczonych mistrzów: Miu Hin (Miao Hin), ekspert od mieczy motylowych, Chi Shin (Gee Shin) znawca kija smoka oraz Ng Mui (czyt. Gim Moi) specjalizująca się w chińskim boksie. Przystępując do pracy mnisi oparli się zarówno na szkołach sztuk walki wewnętrznych jak zewnętrznych. Brali pod uwagę wady i zalety dotychczasowych systemów kung fu wybierając z nich najlepsze założenia, najbardziej skuteczne i przydatne techniki. W ten sposób stworzyli zasady i program treningowy, który wymagał jedynie kilku lat treningu. Tymczasem jednak klasztor był w poważnym zagrożeniu. Rząd Manchu czując zagrożenie z jego strony wysłał wojsko, by zaatakować mnichów. Nie udało się. Kolejny napad jednak zainicjowany przez Chan Man Wai, najwyższego urzędnika cywilnego oraz mnicha Ma Ning Yee okazał się skuteczny. Podłożenie ognia oraz jednoczesny atak wojsk z zewnątrz spowodował zniszczenie klasztoru zanim system został dopracowany.
Kung fu, które stworzyła kobieta
Z pożaru klasztoru uratowało się tylko pięć osób. Wśród niech była przełożona klasztoru Ng Mui (mistrzyni stylu białego żurawia), opat Chi Shin (Gee Shin), opat Pak Mei (Pak Mee), mistrz Fung To Tak (Fung Do Tak) oraz mistrz Miu Hin (Mio Hin). Obecnie określa się ich mianem Pięciu Starszych.Ng Mui schroniła się w świątyni Białego Żurawia (Bak Hok Koon) na górze Tai Leung, gdzie dopracowała system. Traf chciał, że w okręgu, gdzie zamieszkała, zetknęła się z technikami walki, które były zupełnie inne, innowacyjne i praktyczne. Jako kochająca kung fu mistrzyni wciąż rozwijała się i udoskonalała swoje techniki, dlatego postanowiła połączyć poznane wcześniej elementy z zupełnie nowymi. To natomiast doprowadziło do powstania zupełnie nowej koncepcji kung fu, która pó źniej zyskała miano Wing Tsun.
Mniszka Ng Mui spotyka Wing Tsun
U podnóża góry Tai Leung, oprócz mniszki ukrywał się przed prześladowaniami Mandżurów również Yim Yee, członek organizacji Hung, wraz z córką Yim Wing Tsun. Założyli mały kram, w którym sprzedawali tofu. Yim Wing Tsun była bystrą i dzielną dziewczyną, zaręczoną z Leung Bok Chauem, handlarzem solą z Fujian. Legenda barwnie opowiada drogę do ich ślubu. Mówi o pewnym szefie lokalnego gangu, który chciał Yim Wing Tsun zmusić do ożenku. W rezultacie ona i jej ojciec znale źli się w poważnym niebezpieczeństwie. Ojciec w obawie o życie córki i swoje, zgodził się na to małżeństwo. Poprosił jednak o czas, aby zgodnie z tradycją poinformować obecnego narzeczonego Wing Tsun o zerwaniu zaręczyn. Z uwagi na duże odległości między obojgiem miało to potrwać nawet rok.
Ng Mui dowiedziała się o tym i zlitowała się nad Wing Tsun. Zgodziła się uczyć ją stworzonej przez siebie sztuki walki, aby ta mogła obronić się przed gangsterem. Wing Tsun udała się zatem wraz z Ng Mui w góry i zaczęła trenować kung fu. Ćwiczyła dzień i noc z wielkim zaangażowaniem, co spowodowało, że opanowała techniki po mistrzowsku. Po powrocie do miasteczka pokonała w walce natarczywego adoratora i rozwiązała problem niechcianego ślubu. Niedługo potem mniszka Ng Mui opuściła klasztor Białego Żurawia i wyruszyła drogę po całym kraju. Przed podróżą kazała Wing Tsun bezwzględnie przestrzegać tradycji kung fu, rozwijać i pielęgnować swoje umiejętności po zawarciu małżeństwa. Po ślubie Wing Tsun nauczyła kung fu swojego męża, Leung Bok Chaua. Wspólnie rozwijali i doskonalili nowy styl. Zajmując się handlem często podróżowali i na pewno byli świadkami wielu lokalnych turniejów i zwykłych bojek, które prawdopodobnie mogły mieć wpływ na rozwój tego stylu kung fu.
Staranny przekaz Wing Tsun Kung Fu z mistrza na ucznia
Leung Bok Chau, mąż Wing Tsun przekazał swoją wiedzę i doświadczenie pewnemu zielarzowi i osteologowi o nazwisku Leung Lan Kwai. Ten nigdy nie pokazywał nikomu swoich umiejętności mawiając, że nie są na widok publiczny. Kiedyś zapytał on swojego nauczyciela, jaka jest nazwa tego stylu kung fu. Po krótkim zastanowieniu Leung Bok Chau odpowiedział, że to kung fu jego żony, Wing Tsun. W ten sposób system zyskał swoją nazwę– Wing Tsun Kung Fu. Tak więc, chociaż słowa “wing tsun” po chińsku znaczą “piękna wiosna”, nazwa stylu nie pochodzi od pory roku, ale od imienia legendarnej mistrzyni. Leung Lan Kwai był bardzo ostrożny w doborze swoich uczniów. Do tego stopnia, że przez całe swoje życie przyjął ich tylko dwóch. Jeden z nich nauczył się tylko kilku technik ręcznych, ale drugi, Wong Wah Bo, poznał cały system.
Wzbogacenie Wing Tsun Kung Fu o techniki długiego kija
Wong Wah Bo był aktorem chińskiej opery. W tamtych czasach trupy oper chińskich podróżowały po rzekach dżonkami wraz z całą ekipą teatru oraz wyposażeniem od miasta do miasta dając w nich przedstawienia. Wielu z tych aktorów znało różne sztuki walki, które służyły im za materiał w przedstawieniach. Wong Wah Bo pływał na dżonce razem z innym członkiem trupy – Leung Yee Taiem. Okazało się, że jest on mistrzem w walce długim kijem. Techniki, których używał, nazywały się “Lok Dim Bon Kwun” (forma sześciu i pół punktu długiego kija). Tai nauczył się tych technik od buddyjskiego mnicha Chi Shina (Gee Shina), towarzysza mniszki Ng Mui z klasztoru Siu Lam, jednego z Pięciu Starszych, który tak samo jak Ng Mui ukrywał się przed represjami ze strony dynastii Qing. Wong Wah Bo i Leung Yee Tai podziwiali swoje umiejętności i zdecydowali się wymienić się swoją wiedzą. Razem opracowywali sposób adaptacji technik długiego kija do Wing Tsun Kung Fu. W ten sposób system został wzbogacony, a Leung Yee Tai został jego spadkobiercą. Gdy Leung Yee Tai był już w podeszłym wieku, przekazał swoją wiedzę Leung Janowi, zielarzowi z Fatshan, który stał się kolejnym spadkobiercą technik Wing Tsun Kung Fu.
Wing Tsun Kung Fu w dobrych rękach doktora
Leung Jan pochodził z bogatej rodziny. Prowadził w Fatshan aptekę i był lekarzem. Jako wybitny przedstawiciel swojego zawodu cieszył się uznaniem wśród pacjentów. W wolnym czasie studiował literaturę oraz sztuki walki. Znał wiele różnych technik, ale chciał zgłębiać wiedzę i ją uporządkować. Nie uznawał technik opierających się wyłącznie z sile i agresji, ani również tych przepełnionych pięknymi, ale zbędnymi ozdobnikami. Długo poszukiwał idealnego systemu oraz dobrego nauczyciela. Jego poszukiwania stylu i mistrza zakończyły się, kiedy spotkał Leung Yee Tei i poznał Wing Tsun Kung Fu. Był do tego stopnia zafascynowany tą koncepcją, że poświęcił resztę swojego życia na jego dogłębne poznanie oraz doskonalenie umiejętności. Szybko osiągnął w nich mistrzostwo, a dzięki swoim osiągnięciom stał się tak sławny, że liczni wojownicy przybywali z różnych stron, by zmierzyć się z nim. Ostatecznie zyskał sobie tytuł “króla Wing Tsun Kung Fu” a słowa Wing Tsun i Leung Jan stały się w Fatshan synonimami. Leung Jan nie postrzegał siebie jako nauczyciela Wing Tsun, ale jego umiejętności kazały mu przyjąć uczniów. Zostali nimi m.in. jego dwaj synowie, Leung Bik i Leung Tsun, jednak to nie oni zostali spadkobiercami stylu. Leung Jan zawsze po zamknięciu apteki ćwiczył Wing Tsun Kung Fu razem z uczniami. W pobliżu znajdował się kantor, który prowadził niejaki Chan Wah Shun. Codziennie po zamknięciu kantoru Chan Wah Shun podkradał się na zaplecze apteki Leung Jana i przez szparę w ścianie obserwował ćwiczenia. Leung Jan stał się dla niego idolem kung fu. Obserwował każdy jego ruch i starał się zapamiętać i powtarzać u siebie w domu. W końcu zdecydował się poprosić Jana o naukę, ale on stanowczo odmówił. Nauczało się wówczas głównie członków rodziny, aby zachować wiedzę o Wing Tsun Kung Fu w tajemnicy. Wśród uczniów Leung Jana był chłopak o przydomku Wah Drewniany Człowiek, który pewnego razu przyprowadził właściciela kantoru na zaplecze apteki. Był tam tylko syn Jana, Leung Tsun, który chciał sprawdzić jego umiejętności. Nie był on jednak sumiennym uczniem i podczas starcia uszkodził ulubiony fotel ojca. Wieczorem doktor zauważył, że popsuty mebel strasznie się chybocze. Starszy syn zrelacjonował mu wszystko, a w wyniku dalszych dociekań wyszło na jaw, że właściciel kantoru nie tylko przyja źni się z jego uczniem, Wah Drewniany Człowiek, ale również potajemne uczy się od niego technik Wing Tsun Kung Fu. Leung Jan będący pod wrażeniem jego determinacji postanowił przyjąć go na ucznia. W ten sposób Chan Wah Shun stał się najlepszym uczniem doktora i poznał sekrety Wing Tsun Kung Fu.
Historia pierwszego nauczyciela Yip Mana
Chan Wah Shun był mało wykształconym człowiekiem, ale za to bardzo utalentowanym, zaciętym i upartym. Ponieważ zajmował się handlem, pozostawał w bliskim kontakcie z marginesem społecznym, gdzie potyczka była częstym sposobem rozwiązywania sporów. Miał zatem wiele okazji, by sprawdzić swoje umiejętności. Bardzo szybko rozwijał się i ostatecznie został następcą swojego mistrza, ówczesnym liderem Wing Tsun Kung Fu.
Wcześniej jednak urzędnicy dynastii Qing zaproponowali mu objęcie stanowiska głównego instruktora kung fu przy oddziałach Ośmiu Chorągwi, jak nazywano wojska Qing. Chan przyjął tę ofertę, ale tylko tymczasowo, a następnie wrócił do Fatshan, by tam nauczać Wing Tsun Kung Fu. Jednak, podobnie jak jego mistrz, nie postrzegał kung fu jako swojego głównego zajęcia, ale raczej jako sposób spędzania wolnego czasu. Przez trzydzieści sześć lat nauczania Chan wykształcił szesnastu uczniów, wraz ze swoim synem Chan Yu Minem, który pó źniej zasłynął jako “król kija siedmiu prowincji”. Innym wybitnym uczniem Chan Wah Shuna był Ng Chu So. Opanował on cały system i pomagał swojemu nauczycielowi podczas treningów jako asystent. Pod koniec XIX wieku mistrz Chan wynajął do ćwiczeń rodową świątynię klanu Yip. Było to na 4 lata przed jego śmiercią. Przyjął wtedy szesnastego z kolei, ostatniego ucznia. Miał wówczas siedemdziesiąt lat. Uczniem tym był trzynastoletni chłopiec, gorący wielbiciel Chana i kung fu. Chan uczył chłopca przez trzy lata, aż do śmierci. W tym samym roku rodzina chłopca wysłała go na studia do Hong Kongu. Gdy Chan przyjmował go na swego ucznia, nawet mu się nie śniło, że zostanie on niezrównanym mistrzem Wing Tsun Kung Fu. Jego imię stało się w całym środowisku sztuk walki bardziej znane, niż któregokolwiek z poprzedników. Zdobył sobie sławę cierpliwością i ciężką pracą. Tym chłopcem był Wielki Mistrz Yip Man.
Yip Man – niepokonany mistrz, który wprowadził Wing Tsun Kung Fu w XX wiek
Urodził się w 1893 roku w Fat Shan. Już jako dziecko interesował się sztukami walki, dlatego jako nastolatek zaczął trenować Wing Tsun Kung Fu. Po śmierci swojego pierwszego mistrza swoja naukę stylu kontynuował u Ng Chu So, a po przeprowadzce do Hong Kongu pod kierunkiem Leung Bika, syna Leung Jana. Na początku lat 40-tych założył swoją pierwszą szkołę. Przez lata mimo, że przenosił ją wielokrotnie, uczniów zainteresowanych Wing Tsun Kung Fu przybywało. Reputacja Yip Mana jako niepokonanego w walce w dużej mierze się do tego przyczyniła. Gdy Yip Man skoczył 72 lat oficjalnie zamknął szkołę i przeszedł na emeryturą nauczając jedynie wybranych mistrzów na prywatnych lekcjach. Leung Ting był jednym z niewielu uczniów, którym Wielki Mistrz Yip Man przekazywał wiedzę. Tuż przed śmiercią mistrza zapytał on, kto zostanie spadkobiercą całego systemu Wing Tsun Kung Fu. Yip Man odparł, że będzie to osoba posiadająca najwięcej uczniów ze znaczącymi rezultatami (Roots & Branches of Wing Tsun rok 2000). 2 grudnia 1972 roku Wielki Mistrz zmarł w wieku 79 lat w swoim mieszkaniu na ulicy Tong Choi.
Wing Tsun Kung Fu na całym świecie dzięki Sijo Leung Ting
Leung Ting rozpoczął swój trening Wing Tsun w wieku 13 lat. Pierwszymi instruktorami byli bracia jego matki Cheng Fook i Cheng Pak, ćwiczący w ówczesnej szkole Yip Mana. W wieku 18 lat został asystentem w ich klubie i pomagał im w nauczaniu. Leung Ting był ostatnim prywatnym uczniem Mistrza Yip Mana. Poznawał koncepcję w ostatniej fazie nauczania mistrza jako prywatny uczeń “uczeń za zamkniętymi drzwiami. Dzięki temu nauczył się najbardziej zaawansowanych i zmodyfikowanych pod kątem skuteczności technik stylu. Dlatego Wing Tsun z jego przekazu różni się od odmian nauczanych w latach 50-tych. Sijo Leung Ting zmienił także pisownię swojej szkoły na Wing Tsun (wcześniej Wing Chun), aby odróżnić przekaz od innych uczniów Yip Mana. W 1972 roku założył International Wing Tsun Association. Propagował styl w Europie, a w latach osiemdziesiątych XX wieku uczynił go najpopularniejszą odmianą kung fu w Europie. Wcześniej, w 1967 roku za zgodą Mistrza Yip Mana otworzył Leung Ting Gym w Hongkongu – kwaterę główną International Wing Tsun Association. Przedstawicielem International Wing Tsun Association na Europę wschodnią jest Si-Kung Nobert Maday (9. stopień mistrzowski), który od wielu lat jest prywatnym uczeniem Sijo Leueng Tinga.
